Urbanus
Urbanus, artiestennaam van Urbain Servranckx (Sint-Gertrudis-Pede, 7 juni 1949) is een Belgisch komiek, cabaretier, zanger, gitarist, stripauteur en acteur. Oorspronkelijk gebruikte hij Urbanus Van Anus als artiestennaam.
Urbanus geniet zowel in Vlaanderen als Nederland al sinds 1974 grote populariteit en faam. Alhoewel hij vooral bekendstaat als komiek, werden ook zijn liedjes bekende en vaak gedraaide hits, zoals Bakske Vol Met Stro (1979), Madammen Met Een Bontjas (1980) en Hittentit (1982). Tot 2008 waren twee films waarin hij de hoofdrol speelde, Hector (1987) en Koko Flanel (1990) de grootste Vlaamse kaskrakers in de bioscoop. Urbanus is ook een productief scenarist van stripverhalen, zoals zijn eigen vedettenstrip Urbanus en de series De Geverniste Vernepelingskes (vanaf 1998 tot 2012), Plankgas en Plastronneke (van 2005 tot 2012) en Mieleke Melleke Mol.
Zijn humoristische stijl kan omschreven worden als absurd, volks, subversief, anarchistisch, kinderlijk, morbide, soms vulgair en populistisch.
Anus, 1972
Cabaretier
Anus, 1972
Vanaf het begin van de jaren 70 stond Urbanus in de Vlaamse theaters met de begeleidingsgroep Anus. Al snel ging hij solo de theaters in als Urbanus Van Anus. In 1974 kwam zijn eerste lp uit, Urbanus Van Anus Leevend. Dit debuut was goed voor vijf hitsingles. Naar aanleiding van zijn theatersuccessen werd hij door de BRT gevraagd een komische act te verzorgen in het programma Zorg dat je d'er bij komt. Urbanus' antwoord hierop was: Nu gaan zelfs de blinden mij herkennen. Uiteindelijk liet hij zijn achternaam vallen en noemde zichzelf simpelweg Urbanus. Na Vlaanderen was Nederland aan de beurt en hij trad vanaf 1975 ook in Nederlandse theaters op. Zijn plaat Bakske Vol Met Stro (1979), een kerstlied dat de geboorte van Jezus Christus parodieerde, zorgde voor veel ophef bij de katholieke Kerk, maar het grote publiek kon de plaat best waarderen: zo'n 150.000 exemplaren werden ervan verkocht. Het jaar daarop was zijn single 'Quand Les Zosiaux Chantent Dans Le Bois' wederom een groot succes.
In 1983 haalde zijn dubbelelpee Urbanus 10 Jaar Live platina. In 1983 schitterde hij in het door hemzelf gemaakte televisieprogramma 'Beter 10 Crises In De Lucht Dan 1 In Ons Land'.
In 1991 scoorde hij hoog in het spelprogramma 'Wie Ben Ik?' bij de VTM, gepresenteerd door Goedele Liekens en met teamaanvoerders Urbanus en Werther Van Der Sarren.
Strips
Urbanus is ook de naam van de stripreeks, die in 1983 startte. In deze strips worden de komische avonturen uit de fictieve jeugd van Urbanus in zijn woonplaats Tollembeek uit de doeken gedaan. De stripverhalen worden door Urbanus samen met tekenaar Willy Linthout gemaakt. De eerste strip "Het Fritkotmysterie" werkte aanstekelijk en er verschenen 4 tot 5 albums per jaar bij de Antwerpse Uitgeverij Loempia en tegenwoordig bij Standaard Uitgeverij. De reeks telt sinds november 2012 150 albums en loopt nog steeds.
Films
De eerste film van Urbanus, Hector, kwam in oktober 1987 uit. Urbanus schreef het scenario samen met de debuterende regisseur Stijn Coninx. Het werd een enorm succes. De film won de eerste prijs op het Internationale Festival van de Komische Film in Chamrousse (FR) en Urbanus ontving er de prijs "beste acteur" van Radio France en Dauphiné Libéré. Hector was op dat moment ook het grootste kassucces ooit in de Belgische geschiedenis.
Dit succes op het witte doek vroeg om een vervolg en in 1990 kwam Koko Flanel uit, opnieuw met de samenwerking van Stijn Coninx. Deze film verpulverde zelfs het vorige record van Hector en was 18 jaar lang het grootste kassucces in de Belgische filmgeschiedenis. Pas in 2009 werd dit record door Loft van Erik Van Looy en Bart De Pauw verbroken.
In 1993 vertolkte Urbanus de hoofdrol in De Zevende Hemel, een film van de Fransman Jean-Paul Lilienfeld, maar die kon het grote publiek niet bekoren.
In 2010 zou er een nieuwe film gedraaid worden die eind dat jaar in de bioscoop te zien zal zijn. De titel hiervan luidt Altijd Tevreden en het scenario is geschreven door Urbanus en Frank Van Passel. Deze laatste wordt tevens de regisseur. Doordat men eerst geen steun kreeg van het Vlaams Audiovisueel Fonds, werd de film een jaar uitgesteld. Na groen licht van het VAF, bleef men evenwel in 2011 zoeken naar cofinanciering in Nederland. Urbanus zou in de geplande film de rol van Armand Piston op zich nemen. Armand, garagist en duivenmelker, tracht ten tijde van het door Pruisen bezette België te overleven. Als groot bewonderaar van de Belgische autocoureur Camille Jenatzy, de eerste man die meer dan 100 km/u reed met een voertuig, zal Armand een eigen voertuig bouwen, La Toujours Contente. Hij belandt echter na een aanslag van de Pruisen op zijn garage bij het verzet. Door de financiële crisis van 2008 en de jaren daarop is de financiering nooit rond geraakt.
1995 tot 2000
In 1995 speelde Urbanus in de 12-delige televisiereeks "Genoeg Gelachen, Nu Humor", wat goed was voor een wekelijkse notering in de top vijf van de kijkcijfers. Er kwam ook een single uit, nadat hij tien jaar geen plaat meer gemaakt had. Het nummer "Poesje Stoei" was meteen goed voor een nummer 1-hit.
Urbanus en Willy Linthout zetten in 1996 een punt achter de uitgeverij Loempia (opgericht door Linthout zelf), en gaven voortaan hun strips uit bij de Standaard Uitgeverij.
Met Jan Bosschaert als tekenaar startte Urbanus in 1998 een nieuwe stripreeks: De Geverniste Vernepelingskes, waarin ze alle Bekende Vlamingen belachelijk maken. Deze gag-strip van telkens twee pagina's verscheen in een maandblad en na telkens twee jaar werd er een album uitgegeven met de beste twee pagina gags, enkele gags overleefde de selectie niet. Door de krimpende verkoop van het maandblad is de strip uiteindelijk stop gezet.
2000 tot heden
Medio 2001 werd er op de dijk van Middelkerke een standbeeld ter ere van Urbanus onthuld.
Van 2002 tot 2004 verzorgde Urbanus het scenario van de eerste vier albums van Klein Suske en Wiske. Jeff Broeckx verzorgde de tekeningen.
In 2003 begon Urbanus twee nieuwe stripreeksen met Dirk Stallaert. "Mieleke Melleke Mol" en "Plankgas en Plastronneke". Deze reeks is ook gekend als Urbanus Vertelt, dit omwille van het feit dat de stripreeks ook op tv te zien is als voorlees filmpjes door Urbanus. De eerste reeks was te zien op Ketnet (VRT), nadien zijn er nog twee nieuwe reeksen filmpjes gemaakt voor kZoom (de kinderzender van de commerciële VTM, om het eenvoudigweg te stellen).
Hij speelde in 2004 mee in de Suske en Wiske-film De duistere diamant, waarin hij de rol van cafébaas Jacobus had.
In 2005 verscheen de serie Urbain, 7 afleveringen van 30 minuten, waarin Urbanus zichzelf speelt in een fictieve reeks over zijn leven. Deze was te zien op de Vlaamse zender Eén en een jaar later op het Nederlandse Nederland 2. In datzelfde jaar nam hij het Nederlandstalige commentaar van de film March Of The Penguins voor zijn rekening. Ook was Urbanus dat jaar één suggestie voor de nominatie voor De Grootste Belg in Vlaanderen, maar hij haalde de uiteindelijke nominatielijst niet en eindigde op nr. 34 van degenen die buiten de nominaties vielen.
Vanaf 2006 is hij teamcaptain van de De Tabel Van Mendelejev-quiz op Eén. In dat jaar kwam één met In De Ban Van Urbanus, een programma waarin sketches van Urbanus werden afgewisseld met interviews waarin de jonge generatie komieken vertellen welke impact Urbanus op hen heeft gehad. In hetzelfde jaar speelde hij de rol van tovenaar in de film "K3 En Het IJsprinsesje". Ook sprak hij de stem in van Takel in de Vlaamse versie van de succesvolle Disney/Pixar-animatiefilm Cars.
In januari 2008 kreeg hij de Nova Civitas-prijs van de Vrijheid. In dezelfde maand was hij ook te zien in De Lustige Lezers, een Man Bijt Hond-rubriek, waarin hij een strip van Nero voorlas.
Later, in 2008 doet hij stemmenwerk voor Nico en de vliegende brigade. Hij spreekt de stem in van Julius de vliegende eekhoorn in de film.
Ook zijn liedjes zijn nog populair, zoals bleek uit de Urbanus Vobiscum-show in 2008 waarin Bekende Vlamingen een ode brachten aan de liedjes van Urbanus. Onder andere Jean Blaute, Eric Melaerts, Wim Opbrouck, Stijn Meuris, Sarah Bettens, Jan De Wilde, Jan De Smet, De Nieuwe Snaar, K3, Roland Van Campenhout, Nathalie Delcroix (Laïs) en andere bekende zangers zongen een liedje van Urbanus.
Urbanus is nog steeds actief op televisie en komt in verschillende programma's langs als praatgast of quizdeelnemer. In 2010 maakte hij tevens een nieuw programma over Mieleke, Melleke, Mol en voor VtmKzoom.
Hij speelde ook mee in de tweede Mega Mindy-film: Mega Mindy En Het Zwarte Kristal. Hij speelde Sultan Van Zahambra, een slechte Sultan uit het Verre Oosten. Urbanus ging filmen in Zuid-Spanje.
Urbanus maakte een speciale cameo op de dvd van komiek Xander De Rycke.
In mei 2011 was Urbanus te zien in de rol van een depressieve weduwnaar in de nieuwste videoclip van De Fanfaar 'Doodverveellied'.
Op 25 augustus 2011 werd bekend dat Urbanus op 16 december eenmalig een show met hoogtepunten zou brengen in het sportpaleis onder de noemer 'Urbanus Zelf'. Later werden, wegens de overweldigende vraag, nog 3 extra shows op de kalender toegevoegd, respectievelijk op 17, 22 en 23 december. Van 2012 tot 2015 ging Urbanus met deze show op tournee door Vlaanderen en nadien Nederland.
